Παρέες και επιτυχία στο σχολείο! Τί πρέπει να ξέρουν οι γονείς!

Παιδιά στην εφηβεία, παρέες και επιτυχία στο σχολείο!Ένας αγώνας με τους γονείς. Η επίδοση στα μαθήματα περνά σε δεύτερη μοίρα. Οι παρέες συνομηλίκων γίνονται το κέντρο της προσοχής και οι γονείς αντιδρούν. Πώς και πόσο οι παρέες επηρεάζουν την επίδοση των παιδιών; 

      Μέχρι τώρα στο επίκεντρο των παιδιών βρισκόταν  η προσπάθεια τους να προσομοιάσουν τους ενήλικες και να γίνουν αποδεκτοί στην κοινωνία τους, σύμφωνα με τους κανόνες που οι ενήλικες επιβάλλουν. Γονείς και σχολείο είναι, ορθώς ή και όχι, πεπεισμένοι πως τα παιδιά είναι ακαλλιέργητοι ενήλικες και με την σωστή διαπαιδαγώγηση θα προσαρμοστούν στο νορμάλ, το ηθικό, το λογικό.

       Στην εφηβεία έρχεται η στιγμή τα παιδιά να δοκιμάσουν την κοινωνική συναναστροφή με δικούς τους όρους, στα δικά τους πλαίσια. Σε αυτήν την περίοδο της ανάπτυξης οι έφηβοι δημιουργούν νέα κοινωνικά περιβάλλοντα, εκτός από την οικογένεια και το σχολείο, τώρα παίζουν μέγιστο ρόλο οι κοινωνικές σχέσεις εντός της ηλικιακής τους ομάδας. 

1. Ποιά παιδιά γίνονται δημοφιλή στις παρέες;

• Παιδιά που προσαρμόζονται γενικά εύκολα σε νέες συνθήκες.
• Παιδιά που δείχνουν εύκολα ενθουσιασμό και ενεργό συμμετοχή.
• Παιδιά με υψηλή αυτοεκτίμηση και κοινωνική αυτοπεποίθηση.
• Αυτά που έχουν καλή επίδοση στο σχολείο.
• Αυτά που έχουν καλές επιδόσεις στον αθλητισμό.

2. Ποιά παιδιά μένουν στην απ'έξω;

• Παιδιά ιδιαιτέρως συνεσταλμένα.
• Επιθετικά παιδιά
• Παιδιά που γελιοποιούν ή υπερεκθιάζουν οι καθηγητές.

3. Είναι η παρέα του παιδιού μου καλή επιρροή;

             Οι παρέες σε αυτήν την ηλικία είναι συνήθως ολιγομελείς και συγκροτούνται με βάση τα κοινά ενδιαφέροντα και τις κοινές αξίες. Παράδειγμα: Παρέα 1 : Κορίτσια που λατρεύουν την μουσική και την μόδα και περνούν καλά στο πάρκο τραγουδώντας και τραβώντας selfies σαν μοντέλα. Παρέα 2: Κορίτσια που λατρεύουν  την μουσική και την μόδα και μαζεύονται σε σπίτι για να ακούσουν μουσική και να δουν περιοδικά.

              Είναι λεπτές οι γραμμές στην απόφαση των γονιών αν θα επιτρέψουν στα παιδιά τους να συναναστρέφονται με την μια παρέα ή με την άλλη. Άλλωστε  η αδιάλλακτη απαγόρευση, συχνά έχει αντίθετο αποτέλεσμα λόγω της αντιδραστικής συμπεριφοράς πολλών εφήβων. Η απάντηση στο ερώτημα είναι κατά πόσο το παιδί ξέρει να επιβάλλεται και να ελέγχει αυτό την παρέα του, αντί να καθυποβάλλεται από αυτήν και να συμμετέχει σε όλα.

4. Κακή παρέα, κακοί βαθμοί.

          Πολλές φορές η υπερβολική συμμόρφωση με την παρέα οδηγεί σε απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης. Τα μέλη της παρέας, σε αυτήν την ηλικία, πρέπει να ταυτίζονται μεταξύ τους, αλλιώς η παρέα χαλάει. Έτσι, μαθητές που ήταν πριν άνω του μέσου όρου παραιτούνται οικειοθελώς από την μελέτη ώστε να μην βρεθούν στο κοινωνικό περιθώριο. Η ανάγκη των εφήβων να ανήκουν κάπου είναι τόσο έντονη που τους οδηγεί πολλές φορές σε άκριτη συμμόρφωση. 

                         Εάν η παρέα τους τους περιγελά και τους κολλάει την ταμπέλα  "φυτό" ή "σπασίκλας" διακινδυνεύοντας την δημοτικότητα τους τότε το αποτέλεσμα είναι η άμεση συμμόρφωση στην ομοιογένεια για να μην μείνουν στη απ'έξω. Ακόμη χειρότερα, το ίδιο αυτό παιδί, πιθανόν στο εξής να περιγελά επίσης τους καλούς μαθητές.

5. Τί μπορούν να κάνουν οι γονείς;

• Δεν είναι απαραίτητα αρνητικό εάν το παιδί είναι μέλος μιας παρέας που δεν εγκρίνουν οι γονείς. Σε λογικά πλαίσια, βέβαια, πέρα από ακραίες και αντικοινωνικές συμπεριφορές. Οι γονείς πρέπει να είναι σίγουροι πως έχουν από νωρίς διαπαιδαγωγήσει το παιδί, ώστε να μπορεί να κρίνει μόνο του ποιές συμπεριφορές τις παρέας θα αποδοκιμάσει και που δεν θα συμμετάσχει. Παιδιά με ισχυρή προσωπικότητα που θέτουν τα όρια τους και δεν επηρεάζονται εύκολα είναι ο σκοπός της σωστής διαπαιδαγώγησης. Αυτά θα πρέπει να καλλιεργούν οι γονείς και όχι να απαγορεύουν εκ των υστέρων.

• Επιτήρηση μετά το σχολείο. Έρευνες αποδεικνύουν πως παιδιά που επιβλέπονται από ενήλικους δεν υποκίπτουν στην πίεση των συνομηλίκων τόσο εύκολα.  Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι γονείς πού βρίσκεται ή τί σκοπεύει να κάνει εκεί ο έφηβος. Προσοχή! Επιτήρηση και έλεγχος δεν είναι το ίδιο. Πρέπει να χαράξεις διόδους επικοινωνίας με το παιδί σου χωρίς φωνές και απειλές.

• Το διάβασμα ειναι νόμος. Θα πρέπει να γίνει κανόνας στο σπίτι πως οι υποχρεώσεις προς το σχολείο δεν αποφεύγονται, όπως οι γονείς δεν αποφεύγουν την δουλειά τους. Το διάβασμα είναι δεδομένο και δεν διαπραγματεύεται. Πρώτα οι υποχρεώσεις και ύστερα η διασκέδαση. Προσπάθησε να καλλιεργήσεις εσωτερικά κίνητρα για το διάβασμα. Ανέδειξε τί θετικά θα επιφέρει στην προσωπικότητα και στη ζωή του. Μην παραιτείσαι εσύ, μπροστά στην πίεση της ηλικίας του παιδιού.

• Αντίσταση στις προκαταλήψεις! Μάθε στα παιδιά από μικρά να μην ενσωματώνουν προκαταλήψεις κάθε είδους. Εάν τα παιδιά ταυτίζουν τον ινδό με βρωμιάρη, τον εργάτη με κατώτερο, το παιδί με ειδικές ανάγκες με χαζό, εύκολα θα πειστούν από την παρέα πως ο καλός μαθητής είναι φυτό και αυτός που ξενυχτάει είναι cool. Ανέπτυξε κριτική σκέψη για να μην ακολουθεί το παιδί σου τη μάζα!

•  Πολύ προσοχή στα αγόρια! Έρευνες αποδεικνύουν πως είναι πιό πιθανόν τα παιδιά να ακολουθούν την παρέα σε θετική, παρά σε κακή συμπεριφορά. Π.χ. αλκοόλ, εξαρτησιογόνα κ.α. Όμως τα παιδιά που υποκύπτουν σε αυτά είναι στην συντριπτική πλειοψηφία αγόρια. Δώσε από μικρή ηλικία στο αγόρι την δυνατότητα να εκτονώνεται και να αυτοεκπληρώνεται. 

της Μελπομένης Κ.Ιωαννίδου

Πηγή: Human Development, Grace J. Craig and Don Baucum, 9th ed., 2002

Περισσότερα ενδιαφέροντα άρθρα: Παιδί&Μνήμη! 4Βήματα να θυμάται το μάθημα!! 

Αγγλικά & προσχολική ηλικία: 5 Τρόποι DIY για έφεση στις ξένες γλώσσες!